Φύση, χαρακτηριστικά και όραμα του Τμήματος Μουσειολογίας
Το νεοσύστατο Τμήμα Μουσειολογίας, με έδρα τον Πύργο, το οποίο ιδρύθηκε με το νόμο 4610/2019 ΦΕΚ 70/Α/7-5-2019, στοχεύει στην παροχή ευρείας ακαδημαϊκής εκπαίδευσης στο επιστημονικό πεδίο της Μουσειολογίας.
Ο ρόλος, η ανάπτυξη και η διαχείριση των μουσείων έχει αναπτυχθεί σε μεγάλο βαθμό τις τελευταίες δεκαετίες. Αντίστοιχα, έχει αναπτυχθεί εντυπωσιακά, στην Ελλάδα και διεθνώς, ο αριθμός των πανεπιστημιακών μαθημάτων, βιβλίων, συνεδρίων και άλλων δραστηριοτήτων που σχετίζονται με την «επιστήμη των μουσείων». Η Μουσειολογία έχει αναδειχθεί σε ένα από τα κατεξοχήν διεπιστημονικά ακαδημαϊκά αντικείμενα. Μελετά «την ιστορία των μουσείων, τον ρόλο τους στην κοινωνία, τις συγκεκριμένες μορφές έρευνας και συντήρησης, τις δραστηριότητές τους και τη διασπορά της γνώσης, την οργάνωση και λειτουργία τους, τη νέα ή «μουσειοποιημένη» αρχιτεκτονική, τα ευρήματα που παραλαμβάνουν ή επιλέγουν, την τυπολογία και δεοντολογία των μουσείων».
Το όραμα του Τμήματος Μουσειολογίας συνίσταται στην καλλιέργεια και προαγωγή της επιστήμης των Μουσείων, με απώτερο στόχο την αξιοποίηση της ιστορικής, καλλιτεχνικής, επιστημονικής και βιομηχανικής πολιτιστικής κληρονομιάς και την αειφόρο ανάπτυξή της. Οι δυνατότητες επεξεργασίας και ανάδειξης της υλικής και άυλης κληρονομιάς στην Ελλάδα αποτελούν αποφασιστικές παραμέτρους για ανάπτυξη του πολιτιστικού κεφαλαίου αλλά και του παραγωγικού δυναμικού, ώστε να ενισχυθεί η πνευματική, κοινωνική και οικονομική αναβάθμιση της χώρας σε ευρεία κλίμακα.
Με βάση τα παραπάνω διατυπώνονται οι παρακάτω στρατηγικοί στόχοι του Τμήματος Μουσειολογίας που συνδέονται άμεσα με τους αντίστοιχους στόχους του Πανεπιστημίου Πατρών και περιλαμβάνουν:
– Παροχή εκπαίδευσης υψηλού ακαδημαϊκού επιπέδου, στον τομέα της θεωριας και πρακτικής των μουσείων και άλλων συναφών πολιτιστικών χώρων (πινακοθήκες, αρχαιολογικοί χώροι, ιστορικά μνημεία, ζωολογικοί κήποι, εθνικά πάρκα, βιομηχανικοί και βιοτεχνικοί χώροι κλπ) με έμφαση στη φοιτητοκεντρική μάθηση,
– Παραγωγή βασικής και εφαρμοσμένης έρευνας υψηλού επιπέδου με βάση τις διεθνείς προδιαγραφές,
– Διασύνδεση του Τμήματος με ελληνικά πολιτιστικά ιδρύματα δίδοντας έμφαση στο πολιτισμικό δυναμικό της περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας (Αρχαιολογικός χώρος και μουσείο Ολυμπίας, Αρχαιολογικό Μουσειο Πατρών, εθνικό πάρκο Κοτυχίου-Στροφιλιάς, Μουσεία Παν/μίου Πατρών κ.ά), με σκοπό την αλληλεπίδραση και την αμοιβαία εποικοδομητική εξέλιξη σε επίπεδο επιστημονικό, οικονομικό, κοινωνικό και αναπτυξιακό
– Ισχυροποίηση της εξωστρέφειας και της διεθνούς παρουσίας του Τμήματος Μουσειολογίας (αναφέρουμε ως παράδειγμα την υπό ανάπτυξη ερευνητική συνεργασία με το εμβληματικό εργαστήριο Μουσειολογίας GREM του Πανεπιστημίου UQAM (Μόντρεαλ, Καναδάς).
Στόχοι του Προγράμματος Σπουδών του Τμήματος Μουσειολογίας και προσδοκώμενα μαθησιακά αποτελέσματα
Ο εκπαιδευτικός στόχος του Τμήματος Μουσειολογίας στην πλήρη ανάπτυξή του είναι να παρέχει στους φοιτητές σε βάθος κατανόηση των θεωρητικών κατευθύνσεων της Μουσειολογίας αλλά και πρακτικών εφαρμογών και μεθόδων της, όπως αποτυπώνονται στην ελληνική και διεθνή έρευνα, πρακτική και εμπειρία. Οι φοιτητές θα εφοδιάζονται με ευρύ φάσμα γνώσεων και δεξιοτήτων που αφορούν στις διάφορες διαστάσεις της λειτουργίας των μουσείων και συναφών πολιτισμικών χώρων – συλλογή / τεκμηρίωση / ερμηνεία / συντήρηση συλλογών, παρουσίαση / επικοινωνία του μουσειακού υλικού, και έρευνα / εκπαίδευση βασιζόμενη στο μουσειακό υλικό – τις οποίες θα μπορούν να εφαρμόζουν σε κάθε μουσείο, και θα ενθαρρύνονται να αναπτύξουν κριτική κατανόηση και προσέγγιση σύγχρονων μουσειακών ζητημάτων στο μεταβαλλόμενο κοινωνικό, πολιτιστικό, πολιτικό και οικονομικό πλαίσιο.
Αναγνωρίζοντας τον πολύπλευρο και σύνθετο χαρακτήρα των μουσείων και των συναφών πολιτιστικών χώρων που απαιτεί πλούσιο εύρος οπτικών και προσεγγίσεων, το Πρόγραμμα Σπουδών οργανώνεται με τρόπο ώστε οι φοιτητές, παρακολουθώντας μαθήματα κορμού (υποχρεωτικά) ή κατ’ επιλογήν μαθήματα, να εισάγονται στα πρώτα εξάμηνα σε γνωστικά πεδία τα οποία:
α. συνδέονται με τη συγκρότηση, μελέτη και επιμέλεια των μουσειακών συλλογών (όπως Αρχαιολογία, Ιστορία, Τέχνη, Επιστήμη, Τεχνολογία),
β. παρέχουν κριτική προσέγγιση και μεθόδους (όπως Πολιτισμική θεωρία, Κοινωνική έρευνα)
γ. αποτελούν τομείς γνώσης που βρίσκονται σε δημιουργικό διάλογο με τη Μουσειολογία (όπως Τεχνολογίες Πληροφορίας και Επικοινωνίας).
Τα επόμενα ακαδημαϊκά εξάμηνα στοχεύουν στην εξειδίκευση της επιστημονικής ταυτότητας των φοιτητών. Η δομή του Προγράμματος Σπουδών τους επιτρέπει να παρακολουθούν και να εξειδικεύονται σε μία από τρεις κύριες ομάδες γνωστικών αντικειμένων: Συλλογές / Συντήρηση, Εκθέσεις / Επικοινωνία και Εκπαίδευση / Μάθηση.
Βασικό μέρος του προγράμματος αποτελούν οι επισκέψεις σε μουσεία, πινακοθήκες, εκθεσιακούς και πολιτιστικούς χώρους, τα σεμινάρια, οι πρακτικές ασκήσεις και υλοποίηση πειραματικών δράσεων, που προετοιμάζουν τους φοιτητές για το εν δυνάμει προνομιακό επαγγελματικό τους περιβάλλον.
Η δομή, η στρατηγική ανάπτυξη και οι ενότητες μαθημάτων του Προγράμματος Σπουδών του Τμήματος φαίνεται στον επόμενο πίνακα.
Επαγγελματικές προοπτικές
Οι ευκαιρίες απασχόλησης σε μουσεία και πολιτιστικούς φορείς αυξάνονται με την ανάπτυξη του επιστημονικού πεδίου της Μουσειολογίας και τη μεγαλύτερη σπουδαιότητά του για την τοπική, εθνική και παγκόσμια οικονομία. Παράλληλα, τους δίδεται η δυνατότητα της ενασχόλησης με τη μουσειολογική έρευνα και πρόσβασης στον δεύτερο και τρίτο κύκλο σπουδών.
Πιο συγκεκριμένα, οι απόφοιτοι του Τμήματος είναι σε θέση:
– Να στελεχώσουν ποικίλες υπηρεσίες του Δημοσίου ή εταιρείες του Ιδιωτικού τομέα (μουσεία, πινακοθήκες, γκαλερί, αρχαιολογική υπηρεσία, επιστημονικά ιδρύματα και πολιτιστικοί φορείς, τουριστικές υπηρεσίες στον τομέα που σχετίζεται με τον πολιτισμό, εταιρείες διαχείρισης αρχαιολογικών χώρων και μνημείων, εταιρείες οργάνωσης και διαχείρισης ποικίλων πνευματικών και πολιτιστικών δράσεων, ερευνητικά κέντρα, εταιρείες διαχείρισης εικαστικών και άλλων καλλιτεχνικών εκδηλώσεων κ.α.).
– Να δημιουργήσουν δικές τους επιχειρήσεις σε τομείς που σχετίζονται με τη μελέτη, την οργάνωση και τη διαχείριση πολιτιστικών δραστηριοτήτων.
– Να εργαστούν ως εκπαιδευτικοί στην ιδιωτική (για τη δημόσια εκπαίδευση θα πρέπει να ζητηθούν επαγγελματικά δικαιώματα από την Πολιτεία) και ως εκπαιδευτές στη μη τυπική, άτυπη και δια βίου εκπαίδευση.
– Να συνεχίσουν την ακαδημαϊκή τους πορεία, στοχεύοντας στην εξειδίκευση.
Πρόγραμμα μαθημάτων
Διάρκεια μαθημάτων
Σύμφωνα με το γενικό πρόγραμμα εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων του Πανεπιστημίου Πατρών, η διδασκαλία των μαθημάτων γίνεται σε δύο εξάμηνα 13 εβδομάδων κατ’ ελάχιστον έκαστο και οι εξετάσεις σε δύο περιόδους των 3 εβδομάδων εκάστη και μία περίοδο επαναληπτικών εξετάσεων των 4 εβδομάδων. Συνεπώς, η συνολική εκπαιδευτική διαδικασία διαρκεί 36 εβδομάδες.
Πιστωτικές μονάδες
Σύμφωνα με το Ν. 1466/13-08-2007, 36-40 πλήρεις εβδομάδες διδασκαλίας, προετοιμασίας και εξετάσεων αποτιμώνται σε 1.500-1.800 ώρες εργασίας (συνολικός φόρτος εργασίας ενός φοιτητή) και αντιστοιχούν σε 60 πιστωτικές μονάδες (ΠΜ ή ECTS). Συνεπώς, με τα δικά μας δεδομένα, οι 36 πλήρεις εβδομάδες εργασίας αντιστοιχούν σε περίπου 1.500 ώρες εργασίας και συνεπώς 1 ΠΜ ισοδυναμεί με 25 ώρες συνολικού φόρτου εργασίας. Επομένως, σε ένα μάθημα π.χ. των 5 ΠΜ αντιστοιχεί συνολικός φόρτος εργασίας 125 ωρών.
Απόκτηση πτυχίου
Για την απόκτηση του πτυχίου ο φοιτητής υποχρεούται να εξεταστεί επιτυχώς (βαθμός ≥5) σε όλα τα μαθήματα Υποχρεωτικά (Υ) και Επιλογής (Ε) που προβλέπονται στο πρόγραμμα σπουδών με συνολικό αριθμό ΠΜ = 240.
Η Πτυχιακή Εργασία αντιστοιχεί σε παρακολούθηση μαθημάτων με συνολικό αριθμό ΠΜ = 15.
Μπορείτε να κατεβάσετε τον αναλυτικό οδηγό σπουδών εδώ.